شخصیت شناسی براساس MBTI
کلمه MBTI مخفف عبارت Myers-Briggs Type Indicator است که در فارسی تحت عنوان سنخ نمای مایرز و بریگز (یا بهسادگی تیپ شناسی MBTI) ترجمه شده است. MBTI یک ابزار شناسایی ترجیحاتِ شخصیتی است و در نهایت تیپ شخصیتی (Personality Type) افراد را معین میکند. با استفاده از بینشهای بهدستآمده از MBTI میتوانید با جنبههای مختلف شخصیتتان آشنا شوید و به توانمندیها و ظرفیتهای درونیتان پی ببرید.
تیپ شناسی MBTI اولین بار توسط کاترین کوک بریگز و دخترش ایزابل بریگز مایرز در نیمه قرن بیستم ابداع شد. هدف این دو نفر این بود که به آدمها کمک کنند تا تفاوتهای بین خودشان و دیگران را بهتر درک کنند و به سازگاری و توافق بهتری برسند. چشمانداز مایرز و بریگز این بود که با کمک به بهبود روابط میان آدمها دنیا را به جای بهتری برای زندگی کردن تبدیل کنند. آنها برای جمعآوری شواهد و توسعه MBTI بیش از بیست سال زمان گذاشتند. انگیزه اصلی آنان از این کار کمک به افراد برای درک بهتر خود و دیگران و آشنا شدن با جنبههای مختلف و نادیدنی وجودشان بود. مایرز و بریگز برای توسعه پرسشنامه خود از کمکهای تخصصی سنجشگران و روانشناسان کمک گرفتند و در نهایت در سال ۱۹۴۳ اولین پرسشنامه MBTI تحت عنوان Form A را منتشر کردند.
در حقیقت تیپ شناسی MBTI (که گاهی با عنوان شخصیت شناسی MBTI از آن یاد میشود) ابزاری است که میتواند در زمینهٔ خودشناسی، کشف استعدادها و توانمندیها، انتخاب شغل مناسب، پیدا کردن شریک عاطفی سازگار و پیشرفتِ کاری به آدمها کمک کند. ضمناً از بینشهای بهدستآمده از MBTI میشود در رشد و توسعهٔ شخصیت نیز استفاده کرد.
MBTI شخصیت افراد را در چهار بُعد میسنجد که وقتی این چهار بُعد در کنار هم قرار میگیرند، شانزده حالت مختلف ایجاد میشود که در حقیقت همان شانزده تیپ شخصیتی MBTI (+) هستند.پس از این مایرز و بریگز به مدت بیست سال پژوهشهای خود را به منظور اعتباربخشی به پرسشنامه MBTI ادامه دادند تا اینکه در سال ۱۹۶۲ سازمان خدمات آزمونهای آموزشی (ETS) نسخهٔ پژوهشی ابزار MBTI را به طور رسمی منتشر کرد.
نظریه تیپ در MBTI
دکتر کارل گوستاو یونگ (Carl Gustav Jung) روانپزشک سوئیسی اولین بار در سال ۱۹۲۱ در کتاب سنخهای روانی نظریه تیپهای شخصیتی خود را مطرح کرد. یونگ در کتاب خود از هشت فرایند ذهنی (Mental Processes) صحبت کرد که با نامهای مختلفی مثل کارکردهای شناختی یا فرایندهای ذهنی شناخته میشود. این نظریه بعدها زمینهساز فعالیتهای تحقیقاتی مایرز و بریگز شد.
دکتر دیوید کِرسی (David Keirsey) استاد دانشگاه کالیفرنیا، روانشناسی است که عمر خود را وقف توسعهٔ نظریه طبایع (Temperaments Theory) کرد. هرچند نظریه او و مایرز و بریگز تفاوتهایی در مفروضات و نتیجهگیریها دارد، اما بهطور کلی همپوشانیهای جالبی هم بین این دو نظریه وجود دارد. کرسی دربارهٔ چهار طبع پشتیبان، تجربهگرا، خردگرا و آرمانگرا صحبت میکند.
دقایقی درباره MBTI
نزدیک به ۸۰ درصد کمپانیهای لیست Fortune 100 به منظور افزایش بهرهوری افراد و سازمانشان از MBTI استفاده میکنند. [+] (منظور از لیست Fortune 100، صد شرکت برتر در ایالات متحده است.)
مطابق یکی از گزارشهای سایت Business Insider، ابزار MBTI مورد استفاده یکی از بزرگترین صندوقهای سرمایهگذاری دنیا (Bridgewater Associates) است.
سایت مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) هم در یکی از مقالات خود به موضوع مناسبترین شغل از نظر تیپ شخصیتی MBTI اشاره کرده است. در همین مقاله به تعدادی از کمپانیهای بزرگ در آمریکا که از این ابزار استفاده میکنند اشاره شده است.
پرسشنامه مایرز بریکس یک ابزار برای ارزیابی شخصیت است که در حال حاضر استفاده از آن بسیار متداول شده سالانه بین ۳ تا ۵ میلیون نفر در جهان توسط این ابزار خود تنظیم مورد سنجش قرار می گیرد که بر اساس نظریه سوشی نیکس طراحی شده است.گوشی نیز یک شاخه نسبتاً جدید و در حال شکل گیری در زمینه روانشناسی که بر اساس فعالیت یونگ در مورد تیپ های شخصیتی و تئوری خوشیار و ناهشیار فروید و تئوری متابولیسم اطلاعات از آنتونی کپینسکی ساخته شده است.
یون در شخصیت انساان دو نگرش را تشخیص داده است یکی برونگرایی و دیگری درونگرایی.
نگرش برون گرایانه انسان را به سوی دنیای عینی بیرونی سوق می دهد در حالی که نگرش درون گرایانه را متوجه درون دنیای خودش میکند این دنیا گردش معمولاً در هر شخص وجود دارد ولی به طور معمول یک قالب و آگاه و دیگری مغلوب و ناخودآگاه است به نظر یونگ در انسان چهار کند یا فعالیت اساسی روانی نیز وجود دارد که عبارتند از تفکر،احساس،ادراک و الهام .ادراک و الهام از کارکردهای غیر عقلانی هستند و تفکر و احساس از کارکردهای عقلانی هستند که شامل قضاوت و ارزیابی درباره تجربه پیاز می شود.
مایرز و بریگز به مفاهیم این نظریه کارل یونگ کارشان را شروع کردند و بعد با بسط دادن آن امکان استفاده عملی از آن را میسر ساختند.
یونگ معتقد بود که تجربه شخصیتی و هشت تیپ شخصیتی وجود دارد و بعد از مطالعات مایرز و بریگز به این نتیجه رسیدند که چهار ترجیح شخصیتی و ۱۶ تیپ شخصیتی وجود دارد.
بر این اساس کاترین بریگز و ایزابل مایرز آزمون تیپ شخصیتیMBTI را تدوین نموده اند این پرسشنامه شامل ۸۷ سوال می باشد که بر اساس نتیجه نهایی آن می توان تصمیمات اساسی در زمینه شغلی و آینده فرد گرفت.
سوشینکس بر اساس این نظریه شکل گرفت که کاراکتر شخص بر اساس دسته از بلوک ها به نام توابع روانشناختی فعالیت می کند ترکیب و سری ساختن این توابع به شکل های گوناگونی باعث روش های دریافت و تولید اطلاعات می شود که این خود باعث الگوهای رفتاری متفاوت و در نتیجه انواع شخصیت متفاوت میشود.
این ابزار برای تفکیک افراد نیست بلکه تنها ابزاری است که اجازه میدهد ترجیحات افراد در مورد مفاهیم زندگی فهمیده شود و در عالم تجارت نیز از این ابزار استفاده فراوان میشود تبلیغات به صورت ویژگی های دوقطبی و متضاد بیان می شود و افراد با توجه به تیپ شخصیتی خود یکی از چهار حالت زیر را استفاده میکنند:
۱. چگونه یک شخص انرژی می گیرد؟
از طریق در برون گرایی(Extraversion) و یا از طریق درون گرایی( Introversion)
۲. چه اطلاعاتی را فرد دریافت می کند؟
از طریق حسی گرایی یا حسی ((Sensingو یا از طریق شهود گرایی یا شمی((iNtuition
۳. چگونه یک فرد تصمیم می گیرد؟
ازطریق منطقی(Thinking) و یا از طریق احساسی(Feeling)
۴. سبک زندگی که فرد می پذیرد چیست؟
قطعیت یا قضاوت گر(Juding) و یا انعطاف پذیر و ادراکی(Perceiving)
که پس انجام تست چهار حرف استخراج میشود مثلا:ISTP این چهار حرف بیانگر این است که فردی که تست را انجام داده در ترجیحات خود غالبا درون گرا،حسی،منطقی وانعطاف پذیر عمل می کند.و به این ترتیب ما با 16 تیپ شخصیتی مختاف روبه رو هستیم.
این تست تقریباً یک پرسشنامه روانسنجی فردی است که برای شناسایی نوع شخصیت نقاط قوت و اولویتهای ترجیحی فرد طراحی شده است ایزابل مایرز و مادرش کاترین برگرز و بر اساس کارشان بر روی تئوری کارل یونگ در مورد انواع شخصیت این تست رو ایجاد کردند.
به طور مشخص این تست به افراد کمک میکند تا شناخت بهتری از خود و دیگران پیدا کند این شناختی که از با ارزش ترین خصیصه هایی است که افراد در هر سازمان یا مجموعه می توانند در اختیار داشته باشند اهمیت شناخت صحیح از شخصیت هم برای سازمان و هم برای افراد از چنان اهمیتی برخوردار است که به هیچ عنوان نمیتوان آن را دست کم گرفت.
چنانچه فرد شناخت درست تری نسبت به خودش داشته باشد میتواند مشاغلی متناسب با شخصیت خود انتخاب کند و زندگی سالم و شاد تری برای خود و اطرافیان ایجاد کند اولین نسخه کاغذی این تست در دهه ۱۹۴۰ انجام شد.
نکته ای که بسیار حائز اهمیت است این که باید با توجه به اختلاف عملکرد و یا ناهنجاری هایی که وجود دارد بتوانیم انعطاف پذیری بیشتری را در انتخاب رفتار با دیگران انتخاب کنیم.
آنچه که در این تست شخصیت شناسی قابل اهمیت است این است که همواره به یاد داشته باشیم همه شخصیت ها برابر و با ارزش هستند به عنوان مثال هنگام کار در فعالیت های گروهی در مدرسه محل کار شناخت نقاط قوت خود و نقاط قوت دیگران می تواند بسیار سودمند باشد در این تست پاسخ صحیح و غلط وجود ندارد هدف از انجام این تست ارزیابی سلامت روان یا ارائه تشخیص های دیگر هم نیست.